zondag 16 mei 2010

De hiërogliefen (Wikipedia)

De Egyptische hiërogliefen zijn pictogrammen die klanken uitdrukken. Ze werden alleen geschreven door ambtenaren (schrijvers) die een langdurige en zware opleiding kregen.
De vroegste hiërogliefen zijn gevonden in de graven van de eerste koningen zoals de koning [[Narmer]] en [[Hor-Aha]]. Daar vinden we ze als labels en op gebruiksvoorwerpen zoals kruiken. Hier bestaan de hiërogliefen veelal uit losse tekens (fonogrammen) die klanken weergeven en uit [[determinatieven]], die verwijzen naar het genoemde begrip.

Eenconsonantentekens
Deze beperkte groep alfabetische tekens is te vergelijken met het Hebreeuws alfabe of Arabisch alfabet. Net zoals de Semitische talen heeft het Egyptische hiërogliefenschrift geen klinkers. Het heeft wel [[halfmedeklinker]]s zoals een w, een y en een allef, die oorspronkelijk een glottisslag voorstelt. De taal heeft ook twee soorten t's en d's, omdat het emfatische medeklinkers heeft zoals in andere Semitische talen.
Een voorbeeld van een eenconsonantenteken is de letter r, die wordt voorgesteld door een mondje. Ditzelfde teken kan echter ook als letterlijk beeldteken gebruikt worden en 'mond' (ro) betekenen, maar dan wordt het meestal vergezeld door een verticale streep: |. Deze streep (ideogramstreep) geeft aan dat het hier niet om een r als fonogram gaat, maar om een r als ideogram, een teken dat een algemene indruk van het gehele woord geeft.

Twee-, drie- en vierconsonantentekens
Hoewel er dus al heel vroeg eenconsonantentekens waren, werd het schrift nooit een alfabetisch systeem, omdat er ook veel tekens in gebruik bleven die twee, drie of meer medeklinkers tegelijk voorstelden. Zo werd een tafeltje met een broodje erop gebruikt voor de combinatie htp. Als ideogram (met een ideogramstreep | ) betekent het 'altaar', maar deze groep medeklinkers kwam ook voor in een aantal woorden die 'offer', 'tevreden' of 'vrede' betekenden. In het laatste geval werd er een determinatief in de vorm van een papyrusrol toegevoegd, die aangaf dat het hier om een overdrachtelijke betekenis ging. Al met al waren er honderden tekens.

Latere vormen
Al vanaf het Oude Rijk werd er in het hiëratisch schrift, een cursieve vorm van de hiërogliefen, geschreven. Hiërogliefen werden alleen op monumenten geschreven, het cursieve hiëratische schrift werd gebruikt op papyri. De hiërogliefen waren meestal complexe afbeeldingen, die in het hiëratisch gereduceerd werden tot snelle penseelstreken voor het schrijven van dagelijkse administratieve documenten.
Vanuit het hiëratisch schrift kwam in de Late periode|Late Tijd het demotisch tot ontwikkeling. Dit schrift werd eveneens vooral gebruikt op papyri en in administratieve documenten.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten